7 nawyków Covey’a

Siedem nawyków skutecznego działania | Nawyk nr 1: Bądź proaktywny

Zapomnij na chwilę o słownikowej definicji słowa „proaktywny” oraz każdym innym znaczeniu tego słowa, którego nauczyłeś się pracując w zawodzie. Jest to warunek konieczny, jeśli chcesz dobrze zrozumieć co Covey miał na myśli.

Warto również poznać trzy powszechnie akceptowane paradygmaty, których najczęściej używa się w celu wyjaśnienia ludzkich zachowań: determinizm genetyczny (jesteś taki jaki jesteś dzięki swoim genom), determinizm psychiczny (twoja osobowość została ukształtowana przez twoje dzieciństwo i okres dorastania) oraz determinizm środowiskowy (to, co cię otacza sprawia, że jesteś jaki jesteś).

Steven Covey definiuje proaktywność jako pracę nad naszą swobodą wyboru samoświadomości, wyobraźni i niezależnej woli. Jeśli jesteś nieszczęśliwy, nie odnosisz sukcesów itd. to dzieje się to prawdopodobnie dlatego, że pozwoliłeś, aby ktoś lub coś cię do tego stanu doprowadziło, zamiast decydować samemu o swoim losie.

I nie chodzi tu o zminimalizowanie wpływu genetyki, wychowania i środowiska na to, jaki ktoś jest. Aby odnosić sukcesy należy zrozumieć, że to my jesteśmy odpowiedzialni za kształtowanie odpowiedzi i reakcji na dane sytuacje.

Siedem nawyków skutecznego działania | Nawyk nr 2: zaczynaj z wizją końca

Steven Covey wskazuje że wszystko powstaje dwa razy: najpierw w naszym umyśle, a potem w rezultacie jako rzecz fizyczna. Jeżeli nie wybierzemy świadomie kontroli nad tym, co tworzy się w naszej głowie, kolejne wydarzenia w naszym życiu generowane będą przez jakieś przypadkowe okoliczności oraz oczekiwania i plany innych ludzi.

Zaczynanie z wizją końca oznacza podchodzenie do każdej roli, biorąc przede wszystkim pod uwagę nasze wartości i kierunek w jakim podążamy. Ponieważ jesteśmy świadomi, zdajemy sobie sprawę kiedy odgrywamy rolę, która nie gra z wyznawanymi przez nas poglądami.

Niezależnie od tego, co jest dla ciebie najważniejsze w życiu, będzie to źródłem twojego bezpieczeństwa (poczucie wartości), kierunku życiowego, mądrości (perspektywy z jaką patrzysz na życie) i siły (zdolność do działania i wykonywania zadań). Wiele osób nie znajduje odpowiednio dużo czasu na wyznaczanie tych kluczowych wartości.

W rezultacie, w centrum ich uwagi znajduje się dużo różnych rzeczy: tacy ludzie mogą być nakierowani na małżeństwo, rodzinę, pieniądze, pracę, przyjemności, przyjaciół albo wrogów, na kościół lub na samych siebie. Prawdopodobnie każdy z nas zna osobę, która skupia się na jednej z tych rzeczy i my sami również przechodziliśmy przez pewne okresy w życiu, kiedy stawialiśmy większość tych wartości na piedestale.

Siedem nawyków skutecznego działania | Nawyk nr 3: najpierw rzeczy najważniejsze

Nawyk nr 3 jest drugim tworem – fizycznym odzwierciedleniem Nawyku 1 i 2. Pierwsze dwa nawyki najlepiej opisuje słowo „przywództwo”, które należy brać pod uwagę w pierwszej kolejności, natomiast Nawyk 3 odnosi się bardziej do dyskusji nad „zarządzaniem”.

Wg Steven'a Covey;a Efektywne zarządzanie oznacza skupianie się w pierwszej kolejności na najważniejszych rzeczach i robieniu tego, na co inni nie mają ochoty. Po zapoznaniu się z Nawykiem 1 i Nawykiem 2 powinniśmy wykształcić umiejętność asertywnej odmowy w przypadku, gdy powierzane nam zadania nie współgrają z naszymi wartościami i kluczowymi celami.

Covey w książce "Siedem nawyków skutecznego działania" wyróżnia cztery etapy zarządzania czasem: notatki i listy zadań, kalendarze (aby lepiej zaplanować czas), codzienne organizowanie dnia poprzez ustalanie najważniejszych celów i priorytetów (nie jest to wbrew pozorom takie łatwe), kategoryzacja działań i celowe skupienie się na wykluczeniu tych mniej ważnych pozycji.

 

Siedem nawyków skutecznego działania | Nawyk nr 4: myśl w kategoriach wygrana-wygrana

Jest to kolejny tytuł, który zmusza czytelników do porzucenia znanego im do tej pory znaczenia tego terminu i przyjrzenia się temu zaproponowanemu przez Coveya. Autor definiuje kategorię „wygrana-wygrana” jako sposób myślenia, mający na celu znalezienie trzeciej alternatywy podczas podejmowania decyzji typu „ty albo ja”.

Większość osób żyje zgodnie z jednym z czterech alternatywnych paradygmatów: „wygrana/przegrana”, „przegrana/wygrana”, „przegrana/przegrana”, „wygrana” (skupianie się jedynie na korzyściach po naszej stronie). Aby nie złapać się w pułapkę żadnego z tych paradygmatów, musimy rozwinąć w sobie cechy charakteru konieczne, aby wprowadzić do życia zasadę „wygrana-wygrana”, m.in.: integralność (jaką wartość przypisujemy sobie), dojrzałość (równowaga pomiędzy odwagą i rozwagą).

Spróbuj myśleć o swoich relacjach z ludźmi jak o emocjonalnym koncie bankowym. Dzięki wpłatom możliwym poprzez proaktywne działanie zapewnimy sobie emocjonalne fundusze, które będzie można wybrać kiedy przyjdzie na to odpowiednia pora. Strategia „wygrana-wygrana” często jest trudna do osiągnięcia, ale znacznie łatwiej ją opanować z solidnym kontem emocjonalnym.

Aby lepiej zrozumieć czym jest decyzja oparta na kategorii „wygrana-wygrana” i jaką ma ona strukturę, przyjrzyjmy się charakterystyce Coveya: wyraźne określenie pożądanych rezultatów, konkretne parametry pomagające w osiągnięciu tych zaplanowanych wyników, źródła umożliwiające ich osiągnięcie, odpowiedzialność w oparciu o konkretne standardy wydajności i czasu oceny, konsekwencje wyników tej oceny.

Siedem nawyków skutecznego działania | Nawyk nr 5: staraj się najpierw zrozumieć, potem być zrozumianym

 Jeżeli chcesz efektywnie oddziaływać na ludzi i mieć na nich wpływ, musisz ich najpierw zrozumieć. Może to być powszechnie znane stwierdzenie, ale stanowi ono strategię całkowicie przeciwną do planu działania obieranego przez większość ludzi, przez co nie są oni rozumiani przez innych. Po raz kolejny, Covey przedstawia wszystko krok po kroku, dzięki czemu łatwiej jest nam poznać nasze własne zachowania.

Wyróżnia on cztery poziomy słuchania: ignorowanie, udawanie, że się słucha, uważne słuchanie i słuchanie z empatią. Pierwszych trzech nie trzeba wyjaśniać, ale termin „słuchanie z empatią” może być dla czytelników czymś nowym.

Chodzi o lepsze poznanie osoby poprzez obserwację języka ciała, tonacji, mimiki i emocji, jakie widoczne są na zewnątrz. Jest to gigantyczna wpłata na nasze emocjonalne konto bankowe.

Nawyk ten ma w sobie dużą moc, ponieważ w naszym kręgu wpływów zawsze znajduje się potrzeba zrozumienia kogoś, a dopiero później bycia zrozumianym. Kiedy ludzie rozumieją się nawzajem, otwiera to drzwi do szukania rozwiązań o strategii „wygrana-wygrana”.

Siedem nawyków skutecznego działania | Nawyk nr 6: synergia

Pewnie nikogo nie zdziwi fakt, że Steven Covey nie odnosi się tutaj do tego typu „synergii”, która powstaje, kiedy dwie firmy łączą się, aby razem osiągnąć więcej i tym samym zredukować koszty administracyjne. Nie ma on na myśli nawet prostej czynności, jaką jest współpraca między ludźmi w celu osiągnięcia czegoś więcej, niż udałoby im się zrobić w pojedynkę.

Tutaj synergia jest czymś praktycznie niemożliwym do zrozumienia, jeśli nie doświadczyło się tego na własnej skórze. Przykładem jest gra zespołowa, kiedy drużyna „stapia się” w jedną całość i wydaje nam się jakby była jednym ciałem.

Możemy tego doświadczyć grając z grupą ludzi w musicalu, kiedy każda nuta piosenki jest wręcz idealna, każda melodia wychodzi perfekcyjnie i zaczynamy improwizować dźwiękiem, który wcześniej wydawał nam się niemożliwy do wykreowania. To autor ma na myśli mówiąc „synergia” – wspólne głębokie doświadczenie, które tworzy się w wyniku kumulacji poprzednich pięciu nawyków.

Okazuje się, że nie musi to być rzadkie doświadczenie – możemy je tworzyć na co dzień, żyjąc zgodnie z pięcioma wyżej wspomnianymi nawykami i będąc do tego autentycznymi, otwatymi osobami.
 

Siedem nawyków skutecznego działania | Nawyk nr 7: ostrzenie piły

Należy pamiętać, że aby zasady te stały się nawykami, muszą one być regularnie powtarzane. Aby móc nad nimi ćwiczyć, powinniśmy przeznaczyć odrobinę czasu na odnowę wewnętrzną.

Steven Covey radzi, aby skupić się na czterech wymiarach ludzkiej natury: umysłowym (czytanie, oglądanie, pisanie, planowanie), fizycznym (ćwiczenia, odżywianie, zarządzanie stresem), emocjonalnym (pomoc, empatia, synergia, bezpieczeństwo), duchowym (ustalenie wartości, poświęcenie, nauka i medytacja).

Jeśli zlekceważymy jeden z tych elementów, zniszczymy całą resztę – powinniśmy więc poświęcić co najmniej godzinę dziennie na pracę nad tymi aspektami życia.