Sposoby radzenia sobie z manipulacją i agresją
Trudno omawiać komunikat Ja bez poruszania tematu emocji. To, co w komunikacie Ja budzi największe kontrowersje, to analizowanie, definiowanie i werbalizowanie swoich stanów emocjonalnych.
Sposoby radzenia sobie z agresją i manipulacją
Obecnie kultura masowa, trendy językowe, nie sprzyjają tym czynnościom. Coraz częściej nasz stan emocjonalny określamy jako OK, bądź nie OK. Emocje to jednak dużo więcej niż tylko zero-jedynkowy opis naszego samopoczucia.
Idea komunikatu Ja
Większość ludzi stale stosuje komunikat Ty – np. (Ty) mnie denerwujesz, Przez Ciebie się spóźnimy, (Ty) mnie wkurzasz. Większość tego typu komunikatów, w sposób mniej lub bardziej zamierzony, przybiera formę oskarżenia. Odbiorcy tego typu komunikatów zamiast zastanowić się nad jego treścią, starają się obronić przed tym atakiem.
Komunikat Ja nie oskarża – mówi naszemu rozmówcy o swoich myślach, przeżywanych stanach poznawczych i emocjonalnych – nie może więc zostać odebrany jako atak.
Komunikat Ja składa się z dwóch obligatoryjnych i jednego opcjonalnego komponentu:
- I komponent (obligatoryjny)
Poinformowanie rozmówcy, co w jego zachowaniu nam się nie podoba - II komponent (obligatoryjny)
Poinformowanie, jakie stany poznawcze, albo emocjonalne jego zachowanie w nas wywołuje - III komponent (opcjonalny)
Zaproponowanie innego, akceptowalnego przez nas, sposobu zachowania
Np.
Słuchaj, wczoraj na zebraniu kilkakrotnie przy moich pracownikach podważałeś moje opinie. W takich sytuacjach tracę pewność siebie, nie wiem co powiedzieć. Mam prośbę, abyś w przyszłości, jeżeli nie będziesz się ze mną zgadzał, poczekał z uwagami do momentu, kiedy będziemy sami.
Asertywne wyrażanie gniewu i obrona przed agresją (sposoby radzenia sobie z agresją)
Gniew jest taką samą emocją, jak każda inna – należy ją ujawnić w chwili, kiedy ją przeżywamy. Jeżeli ją stłumimy, to zadziałamy na niekorzyść zarówno własną (tłumienie emocji prowadzi do chorób psychosomatycznych), jak i osoby, która tę emocję wywołała. Wcześniej lub później gniew pojawi się w mniej lub bardziej jawnej formie w relacji z naszym rozmówcą.
Część osób kumuluje w sobie przeżywane emocje, aby w najmniej oczekiwanym momencie wybuchnąć, inni znowu dają wyraz swoim nieprzyjemnym emocjom w sposób bardziej zawoalowany – poprzez ironię, czy urazę – na poziomie werbalnym i niewerbalnym (często nieświadomie).
