Komunikacja międzykulturowa i różnice kulturowe

Różnorodność kulturowa jest cennym zasobem, jeśli się z niego umiejętnie czerpie. Kontakty z zagranicznym klientem lub partnerem wymagają wiedzy na temat jego kontekstu kulturowego.

Pracując w międzykulturowym środowisku często nie zdajemy sobie sprawy, jak silnie nasz sposób komunikacji i współpracy zdeterminowany jest przez kulturę, w której dorastaliśmy. Jednolita i czytelna kultura korporacyjna często nie wystarczy, by zniwelować różnice kulturowe,

Wiedza i świadomość różnic np. w komunikacji, sposobie podejmowania decyzji, obchodzenia się z czasem, konfliktami lub sposobie współpracy w zespole może przyczynić się do sukcesu lub porażki całego projektu.

Wyzwaniem pracy w środowisku międzykulturowym jest zrozumienie i akceptowanie różnic pomiędzy członkami zespołów lub klientami, przezwyciężanie stereotypów i uprzedzeń (własnych oraz członków zespołu) oraz budowanie kultury szacunku i akceptacji różnorodności.

Szkolenie z różnic międzykulturowych w zarządzaniu zespołem pozwala uczestnikom na rozwijanie kompetencji międzykulturowych. Uczestnicy zyskują większą świadomość swojej postawy, nastawienia i emocji wobec innej kultury, uczą się postrzegać sytuacje międzykulturowe z różnych perspektyw i zachowywać się w sposób elastyczny.

Poznają kulturowo uwarunkowane czynniki determinujące ich postrzeganie świata i tworzenie tzw. skryptów, którymi posługują się w pracy. Na podstawie koncepcji wymiarów kultury Geerta Hofstede zdobywają wiedzę o różnicach w kluczowych obszarach, determinujących ich zachowanie i sposoby współpracy w zespole.

Identyfikują czynniki utrudniające komunikację międzykulturową, korzystają ze wskazówek, jak poruszać się w różnorodnym kulturowo środowisku biznesowym i uczą się korzystać z narzędzi do przezwyciężania barier kulturowych.

Pozwala to rozwinąć umiejętności pracy w wielokulturowym zespole, motywowania pracowników czy klientów w sposób adekwatny kulturowo, skutecznie rozwiązywać konflikt i tworzyć środowisko pracy, które korzysta z różnorodności kulturowej.

Na życzenie klienta szkolenie może zostać rozwinięte o przypadki i opracowania dotyczące konkretnych krajów i kultur lub też o moduł związany z szokiem kulturowym i adaptacją do nowych warunków, związaną z relokacją pracownika.

Celem szczegółowym szkolenia jest zdobycie wiedzy, umiejętności i kompetencji w zakresie:

• umiejętności komunikacji i współpracy z reprezentantem obcej kultury
• własnych uwarunkowań kulturowych i ich wpływu na percepcję świata oraz tego, jak różnice kulturowe warunkują przebieg komunikacji biznesowej;
• dostosowania swojego zachowania do kontekstu kulturowego klienta i radzenia sobie w sytuacjach niejednoznacznych;
• komunikacji zgodnie z obowiązującym w danej kulturze kodem komunikacyjnym – werbalnie, pozawerbalnie i wirtualnie;
• postawy otwartości wobec innych kultur i postrzegania różnorodności jako zasobu;
• efektywnego zarządzania różnorodnością w zespole i wykorzystywania jej potencjału;
• efektywnej komunikacji w różnorodnych zespołach;
• specyfiki różnic wynikających z innego kontekstu kulturowego;
• kształtowania wśród pracowników postawy otwartości i akceptacji różnic;
• przeciwdziałania konfliktom wynikającym z różnic;
• uświadomienia sobie „nieświadomego uprzedzenia” (unconscious bias) i jego konsekwencji dla pracy zespołu i funkcjonowania organizacji;
• przezwyciężania uprzedzeń i stereotypów;
• tworzenia możliwości transferu kompetencji, dzielenia się know-how i zarządzania wiedzą w różnorodnym zespole;
• budowania kultury organizacyjnej sprzyjającej wykorzystaniu indywidualnego potencjału pracowników;
• wykorzystywania różnorodności jako narzędzia Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (Karta Różnorodności, Diversity & Inclusion Rating).

1. Czym jest kultura i jak na nas wpływa?

• Definicja kultury i koncepcja góry lodowej wg Martinelli Silvio
• Wpływ kultury i socjalizacji na różnice w wartościach, przekonaniach, obyczajach i postawach
• Jak definiowanie kultury może pomóc w komunikacji międzykulturowej?
• Piramida Hofstede (osobowość, kultura, wartości uniwersalne)
• Proces negocjacji norm zachowań i wartości kulturowych
• Wymiary kultury
• Model DIN (Describe – Interpret – Evaluate)

2. Co wynika z różnic kulturowych?

• Etnocentryzm i etnorelatywizm
• Stereotypy i uprzedzenia
• Procesy stereotypizacji (ćwiczenie)
• Nieuświadamiane uprzedzenia (unconscious bias)

3. Wymiary kultury wg G. Hofstede

• Praca warsztatowa na podstawie narzędzia do porównywania kultur, określającego następujące wymiary kultury (Hofstede Insights):
  • Dystans do władzy
  • Kolektywizm vs. indywidualizm
  • Kobiecość i męskość
  • Unikanie niepewności
  • Orientacja długoterminowa i krótkoterminowa

4. Kultura a style komunikowania – efektywna komunikacja międzykulturowa

• Style komunikowania (bezpośredni i pośredni) a konkretne kanały komunikacyjne:
  
  • Komunikacja mailowa
  • Rozmowa telefoniczna
  • Spotkanie biznesowe
  • Negocjacje
• Błędy w komunikacji międzykulturowej:
  • Zakładane podobieństwo,
  • Różnice językowe,
  • Błędne interpretacje sygnałów niewerbalnych,
  • Uprzedzenia,
  • Skłonność do formułowania sądów wartościujących,
  • Wysoki poziom lęku lub napięcia.
• Sposoby na unikanie błędów w komunikacji

5. Kultury niskiego i wysokiego kontekstu. Zwyczaje i savoir vivre

• Zwroty grzecznościowe
• Przywitanie, wręczanie wizytówek, prezentów
• Sposób postrzegania czasu i możliwe nieporozumienia wynikające z różnic

6. Wywiad kulturowy

• Rola pytań w wywiadzie kulturowym – otwarte, zamknięte, projekcyjne
• Jak rozmawiać z pracownikiem pochodzącym z obcego kręgu kulturowego – symulacja

7. Po przyjeździe do obcego kraju – strategie akulturacji

• Po przyjeździe do innego kraju
• Szok kulturowy wg Kalervo Oberg i jego etapy (Honeymoon, Distress, Reintegration, Autonomy, Independence)
• Rezultaty szoku kulturowego
• Sposoby radzenia sobie z szokiem kulturowym – studia przypadków
• Krzywe akulturacji
• Negocjacje norm zachowań i wartości kulturowych – symulacja