Jakie istnieją emocje podstawowe?
Zagadnienie emocji jest od wielu lat w centrum zainteresowania wielu badaczy z dziedziny psychologii. Poszczególne stany emocjonalne towarzyszą nam w życiu codziennym na każdym kroku i zawsze wpływają na nasze zachowanie. Jakie wyróżniamy emocje podstawowe?
Mechanizm powstawania stanów emocjonalnych nie jest jeszcze w psychologii do końca wyjaśniony. Niemniej jedno jest pewne. Wyrażanie oraz rozpoznawanie poszczególnych emocji jest wspólne dla wszystkich jednostek w społeczeństwie. Co prawda istnieją specyficzne sytuacje, niemniej sygnały emocjonalne oraz wydarzenia, jakie je wywołują są zazwyczaj uniwersalne.
Jakie są znane w psychologii emocje podstawowe?
Zazwyczaj bywa tak, ze czas trwania emocji jest zazwyczaj bardzo krótki, gdyż trwa zaledwie kilkanaście sekund. Emocje są zawsze odpowiedzią na jakiś konkretny bodziec i nigdy nie pojawiają się u człowieka bez przyczyny. W psychologii wyróżnia się emocje podstawowe takie jak: złość, gniew, strach, odraza, wstręt, obrzydzenie, radość, szczęście, smutek, pogarda, zdziwienie. W jaki sposób można rozróżnić poszczególne emocje podstawowe?
Poszczególnym emocjom towarzyszą zawsze specyficzne wyrazy mimiczne twarzy, które to są zawsze charakterystyczne dla poszczególnych emocji i są uniwersalne kulturowo. Otóż na całym świecie ludzie w podobny sposób wyrażają radość, smutek, złość czy inne emocje podstawowe.
Osoba będąca w silnym gniewie oraz złości zazwyczaj ma zaciśnięte usta oraz spojrzenie pełne wściekłości.
Z kolei jednostka, która doznała w danej chwili silnego strachu ma zawsze brwi uniesione do góry, napięte dolne powieki oraz nieco rozciągnięte usta.
Człowiek odczuwający w danej chwili odrazę i obrzydzenie ma natomiast zmarszczony nos, uniesioną górną wargę oraz brwi, nieco rozszerzone oczy oraz otwarte usta.
Zupełnie inny wygląd przybiera twarz osoby będącej w stanie euforii oraz radości. Wówczas to na jej twarzy pojawiają się zmarszczki przy oczach, policzki są podniesione do góry, a co więcej pojawia się przyjemny uśmiech wyrażający zadowolenie.
Zupełnie przeciwstawną do radości emocją jest smutek. U osoby będącej w stanie żalu i przygnębienia pojawiają się opuszczone górne powieki, nieco opuszczone kąciki ust oraz następuje znaczna utrata ostrości w oczach.
Jakie istnieją składniki emocji?
W psychologii wymienia się trzy podstawowe składniki emocji takie jak: poznawcze, fizjologiczne oraz behawioralne.
Podczas przeżywania bardzo silnych emocji do działania pobudzany jest autonomiczny układ nerwowy człowieka. Pojawiający się podczas występowania zagrożenia strach ma zawsze aspekt poznawczy w postaci rozpoznania źródła zaistniałego zagrożenia. W takiej trudnej sytuacji elementem fizjologicznym jest zazwyczaj przyspieszone bicie serca, szybki oddech, blednięcie twarzy, pocenie się czy napięcie mięśni. Natomiast aspektem behawioralnym będzie w tej sytuacji próba ucieczki z miejsca niebezpiecznego zdarzenia.
Emocje podstawowe, a emocje złożone
W rzeczywistości istnieje znacznie więcej emocji podstawowych. Bardzo często stany emocjonalne człowieka są połączeniem kilku afektów jednocześnie. Można bowiem w tej samej chwili odczuwać wstręt i złość czy gniew i zaskoczenie. Oprócz podstawowych emocji wyróżnia się takie stany emocjonalne jak:
- radosne zaskoczenie - jest to połączenie radości i zaskoczenia
- gniewne zaskoczenie - jest to połączenie gniewu i zaskoczenia
- smutną złość
- radosne obrzydzenie
- gniewne obrzydzenie i inne
Emocje złożone można bardzo często zaobserwować w wielu sytuacjach spotykających każdego z nas w życiu codziennym. częstym zjawiskiem jest odczuwanie w tym samym momencie radości oraz smutku. Taki stan emocjonalny występuje bardzo często podczas wzruszającego zdarzenia którym dla wielu osób może być opuszczenie rodzinnego domu w celu rozpoczęcia nauki na uniwersytecie.
Natomiast podczas przejażdżki na górskiej kolejce czy w wesołym miasteczku większość osób boi się i cieszy równocześnie. Wówczas to wyrażane są takie emocje jak radość i strach jednocześnie.
Jak widać podstawowe emocje to zbyt mało, aby w pełni opisać złożoność ludzkiego życia wewnętrznego.