Wydawać by się mogło, że nie istnieje obiektywny sposób na oszacowanie efektów pracy osób zatrudnionych w małych i dużych firmach. Każdy wnosi coś nowego i osobistego do swoich obowiązków, zdając sobie większą lub mniejszą sprawę z własnych braków. Jednak dział HR w trakcie okresowych kontroli, musi zdecydować, kto nadaje się do dalszej współpracy, a z kim powinno się pożegnać, gdyż nie przynosi zysków, a jedynie straty, odbijające się negatywnie na interesach przedsiębiorstwa. Służą do tego kryteria oceny pracownika.
Jak wyglądają?
Zazwyczaj składają się z części ogólnej oraz szczegółowej związanej z charakterem zajmowanego stanowiska. Wykorzystywana jest w tym celu skala punktowa, w której określone skrajne wartości oznaczają odpowiednio - spełnianie wymogów lub brak takich cech. Pod uwagę brana jest obserwacja oceniającego, opinie przełożonych oraz samych pracowników - w jaki sposób informacje te są zbierane, zależy od organizacji prowadzonej przez dział HR.
Do części ogólnej zalicza się: sumienność i rzetelność wykonywanych obowiązków, terminowość, organizacja pracy, przestrzeganie zasad ustalonych przez firmę w regulaminie pracy oraz poszczególnych kodeksach i ustawach ogólnych oraz postawa etyczna. Dalej rozpoczyna się część bardziej specjalistyczna odnosząca się do: umiejętności obsługi urządzeń, specjalistycznej wiedzy, jaką posiadają pracownicy na danym stanowisku oraz stopnień jej wykorzystania w trakcie realizacji zlecenia. Niemniej ważna jest ocena w zakresie kompetencji miękkich oraz nastawiania wobec rozwoju osobistego. W ostatnim czasie równie istotna jest znajomość języka obcego - na poziomie wskazanym w dokumentach wobec faktycznych umiejętności zaprezentowanych w pracy.
Dodatkowo znaczenie może mieć komunikatywność, umiejętność wyrażania własnego zdania, samodzielność na stanowisku pracy. Ważne jest również przejawianie inicjatywy, związane z chęcią ulepszenia jakości oferowanych usług bądź towarów, a tym samym doskonalenie oferty przedsiębiorstwa i wykazywanie się zainteresowaniem wobec tego, co dzieje się w środowisku pracy, z którym związana jest spora część życia pracownika.