Style reakcji w sytuacjach konfliktowych: informacje ogólne
W sytuacjach konfliktowych ludzie zachowują się w różny sposób. Zachowania te zgodnie z typologią K. Thomas, można podzielić na pięć stylów reakcji:
- Unikanie
- Uleganie
- Rywalizacja
- Kompromis
- Współpraca
Analizując poszczególne style już na pierwszy rzut oka widać, że każdy z nich ma swoje zalety i wady. Warto więc przeanalizować dokładnie sytuację konfliktową i zorientować się, które rozwiązanie będzie najlepsze dla stron w konflikcie. Może okazać się, że jest mało czasu na podjęcie decyzji, aby rozwiązać spór i to jest już wskazówka, jakie zachowania
i strategie stosować. Tych zmiennych, które wpływają na wybór strategii radzenia sobie
z konfliktem jest znacznie więcej, dlatego warto przeanalizować cała sytuację na spokojnie.
W konflikcie bardzo często mamy do czynienia z przeplataniem się tych stylów np.: człowiek nastawiony na kompromis będzie dążył do podzielenia dóbr w celu rozwiązania konfliktu, jeśli spotka na swojej drodze osobę rywalizującą, w efekcie podejmie walkę w obawie przed zbyt dużą stratą. Nasz styl reakcji w sytuacjach konfliktowych zależy od tego z kim spotykamy się w konflikcie oraz jaka jest dynamika sytuacji. Zazwyczaj jednak charakteryzuje nas jeden, dominujący styl reakcji, który uwarunkowany jest naszą osobowością, doświadczeniami związanymi z sytuacjami konfliktowymi. Ta wiodąca strategia reakcji w konflikcie uruchomiana jest najczęściej natomiast w sytuacjach, kiedy nie przynosi pożądanego rezultatu może być zastępowana przez inne.
Trudno jest określić, który styl reakcji w konflikcie jest najlepszy z tego względu, że mamy do uczynnienia z różnymi osobami i sytuacjami. Najlepszym rozwiązaniem jest elastyczność
i dopasowanie swojej reakcji do specyfiki konfliktu. Wybór strategii reakcji bardzo często jest spontaniczny i intuicyjny. Nie poprzedza go solidna analiza, ani ocena sytuacji. Poza tym wybór strategii w dużej mierze podyktowany jest powtarzalnością tzn. jeśli zazwyczaj unikamy konfliktów to istnieje małe prawdopodobieństwo, że w kolejnej sytuacji konfliktowej zareagujemy w sposób charakterystyczny dla stylu rywalizującego. Większość ludzi twierdzi, że najlepiej współpracować w konflikcie. Jednak, kiedy pojawia się rzeczywisty problem, bardzo rzadko wszystkie strony konfliktu nastawione są na współpracę z różnych wzglądów. Wybór strategii działania w sytuacjach konfliktowych będzie również uzależniony od tego, czy bardziej zależy nam na relacjach międzyludzkich, czy na osiągnięciu obranego celu. Zazwyczaj chcemy pogodzić te dwa obszary, co nie jest łatwym zadaniem.
