10 ról menadżera według Henry’ego Mintzberga

10 ról menadżera według Henry’ego Mintzberga

Kim jest menadżer?

Menedżer to osoba odpowiedzialna za realizację działań podległych mu pracowników i działów. Do jego obowiązków należy zwiększanie efektywności pracy. Osiąga to, poprzez użycie odpowiednik metod zarządzania podwładnymi.

Ta definicja oczywiście w żaden sposób nie wyczerpuje opisu obowiązków menadżera. Co więcej, to ledwie wierzchołek góry lodowej menadżerskich zadań.

Jaką pozycje w firmie może zajmować menadżer?

Pozycję menadżera w przedsiębiorstwie można w skrócie przedstawić za pomocą trzech poziomów:

• najwyższy (prezes)
• średni (dyrektor)
• najniższy, tzw. menadżer na pierwszej linii (ang. frontline manager – np. brygadzista).
  
  

Umiejętności menadżera

Menadżer, który chce skutecznie wypełniać swoje obowiązki, musi posiadać niezbędne kompetencje. Zazwyczaj wskazuje się na cztery rodzaje umiejętności, które powinien mieć dobry menadżer.

Umiejętności techniczne
Należą do nich wiedza i kompetencje, które są konieczne do zrozumienia i wykonywania zadań związanych z zarządzaniem konkretnym przedsiębiorstwem. Menadżer musi rozumieć działanie stosowanej przez firmę technologii i narzędzi produkcyjnych.

Umiejętności interpersonalne
Menadżer powinien mieć predyspozycje do łatwego nawiązywania kontaktów, utrzymywania dobrych relacji i częstej komunikacji. To przekłada się na efektywność, umiejętność rozwiązywania konfliktów, sprawiedliwą ocenę podwładnych, a także ich odpowiednie motywowanie. Te umiejętności poprawiają także współpracę z dostawcami, klientami, czy inwestorami.

Umiejętności koncepcyjne
Dobry menadżer powinien wykazywać talent do abstrakcyjnego myślenia i identyfikowania złożoności sytuacji. Do tego dochodzi umiejętność strategicznego myślenia i biznesowych działań wyprzedzających.

Umiejętności diagnostyczne i analityczne
Skuteczny menadżer powinien umieć analizować sytuację i wyciągać odpowiednie wnioski. Do tego diagnozować problemy i opracowywać dobre rozwiązania.

Umiejętności a poziom zarządzania

Powyższe umiejętności przydają się zależnie od poziomu, na którym funkcjonuje menadżer.

Na najwyższym poziomie (top management) przydatne są umiejętności konceptualne i diagnostyczne, a techniczne są mniej istotne.

Na średnim poziomie ( middle management) nabierają wagi umiejętności techniczne.

Natomiast na poziomie niskim ( fronttline management) przeważają umiejętności techniczne, a umiejętności konceptualne i diagnostyczne nie mają aż takiego znaczenia.

Na wszystkich poziomach ważne są umiejętności interpersonalne.

10 ról pełnionych przez menadżera

Jednak ten wykaz umiejętności wcale nie wyczerpuje wymagań, przed którymi stoją współcześni menadżerowie. Zwrócił na to uwagę profesor Henry Mintzberg, kanadyjski ekonomista i autor wielu prac z zakresu zarządzania. Wśród jego naukowych zainteresowań jest również rola menadżera w przedsiębiorstwie – to, czym faktycznie on się zajmuje podczas codziennej pracy.

Na podstawie empirycznych badań Mintzberg wyróżnił trzy główne obszary, w których działa management. Są to  obszary: interpersonalny, informacyjny i decyzyjny. W każdym z nich menadżer pełni po kilka ról. W sumie Mintzberg zidentyfikował ich aż dziesięć, a swoje spostrzeżenia opisał w książce "The Nature of Managerial Work”.

Obszar interpersonalny

Rola reprezentanta
Reprezentowanie przedsiębiorstwa na zewnątrz, w kontakt z klientami, ale również na spotkaniach z innymi menadżerami lub dyrektorami. Ta rola funkcjonuje jako figura symboliczna. Menadżer, dla ludzi z zewnątrz, symbolizuje firmę, w której jest zatrudniony. Liczy się jego obecność, jego podpis, a nie konkretne działania.

Przykład
W sytuacjach konfliktowych, gdy klient jest niezadowolony z usługi dostarczonej przez firmę bądź z jej produktu, zazwyczaj chce „rozmawiać z kierownikiem” lub z „kimś decyzyjnym”.

Rola lidera
Taką rolę pełni menadżer dla swojego zespołu. To on wydaje polecenia, udziela rad, a także ocenia prace innych. To menadżer również odpowiada za efekty działań swoich podwładnych przed zarządem firmy. Jego rolą jest także motywowanie zespołu do bardziej efektywnej pracy.

Przykład
Menadżer na cotygodniowych zebraniach z zespołem ustala harmonogram pracy i rozlicza z dotychczasowych wyników.

Rola organizatora
Zadaniem menadżera jest budowa, utrzymanie w dobrym stanie i ciągłe poszerzanie sieci kontaktów przydatnych firmie. Jego rolą jest również koordynowanie zachodzącego w niej przepływu informacji.

Przykład
Menadżer nawiązuje współpracę z podwykonawcami dostarczającymi niezbędne elementy do produktu oferowanego przez przedsiębiorstwo.

Obszar informacyjny

Rola odbiorcy
Zadaniem menadżera w tej roli jest ciągłe poszerzanie wiedzy na temat funkcjonowania firmy, a także bycie na bieżąco z nowościami i wydarzeniami dziejącymi się w branży, w której działa.

Przykład
Do obowiązków menadżera należy codzienna „prasówka” czyli zapoznanie się z najważniejszymi branżowymi informacjami medialnymi.

Rola rzecznika
Menadżer jest często zobowiązany do informowania zewnętrznych podmiotów o stanowisku firmy w danej sprawie. Reprezentuje również przedsiębiorstwo na zewnątrz - wobec mediów lub kontrahentów.

Przykład
Menedżer bierze udział w telewizyjnej rozmowie, gdzie przedstawia cele i wartości zatrudniającej go firmy.

Rola propagatora
W tej roli menadżer interpretuje oraz przekazuje istotne informacje współpracownikom i innym członkom przedsiębiorstwa. To są często informacje od zarządu, zamówione raporty, czy analizy. Tworzenie ich „odpowiedniej”, zgodnej z dobrem firmy wykładni mieści się w ramach tej roli.

Przykład
Menadżer przekazuje podwładnym pismo z zarządu firmy informujące o zbliżającej się redukcji etatów. Oczywiście, tę niedobrą informację musi przekazać podwładnym w taki sposób, aby nie ogarnęło ich zniechęcenie i apatia.

Obszar decyzyjny

Rola innowatora
Do obowiązków menadżera należy inicjowanie, kształtowanie i przeprowadzanie zmian w przedsiębiorstwie. Ich celem jest poszukiwanie nowych źródeł zysku dla firmy, poprawa jakości, redukcja słabych stron – ciągłe podwyższanie pozycji przedsiębiorstwa w branży.

Przykłady
Menadżer powołuje grupę roboczą, aby innowacyjny pomysł jednego z podwładnych opracować i przekształcić w produkt gotowy do dołączenie do oferty firmy.

Rola negocjatora
Menadżer musi być gotowy na łagodzenie i usuwanie konfliktów, które mogą pojawić się wewnątrz organizacji. Może to być spór między pracownikami a zarządem lub konflikt kompetencyjny między oddziałami.

Przykład
Menadżer jest negocjatorem między zarządem a filią przedsiębiorstwa. Spór dotyczy trudnych warunków pracy i zbyt wygórowanych wymagań zarządu wobec pracowników filii. Menadżer nie tylko negocjuje porozumienie, ale i sam wychodzi z rozjemczymi inicjatywami.

Rola dysponenta zasobów
Ta rola obejmuje trzy obszary działań podejmowanych przez menadżera:

• podział własnego czasu i ustalenie hierarchii zadań (od najważniejszego do najmniej istotnego)
• rozdział zadań i obowiązków wśród podwładnych i oddziałów
• autoryzowanie propozycji zadań i rozdzielanie potrzebnych do ich realizacji zasobów finansowych.
  
  

Przykład
Dwa oddziały zgłaszają prośbę o zakup, potrzebnych im do pracy, technologii. Niestety cena obu zdecydowanie przerasta budżet, którym dysponuje menadżer. Musi on zdecydować, który zakup rzeczywiście przysłuży się większej efektywności pracy całego przedsiębiorstwa.

Rola przeciwdziałającego zakłóceniom
Rolą menadżera jest czuwanie nad poprawną pracą firmy i interweniowanie tam, gdzie pojawiają się problemy.

Przykład
Menadżer podejmuj się interwencji w filii przedsiębiorstwa, które zanotowało w ostatnim czasie znaczący spadek produktywności. Identyfikuje źródła problemu i stara się je usunąć.

Podsumowanie

Praca menadżera oznacza mnóstwo obowiązków. Oznacza również wymóg posiadania, często bardzo odległych, umiejętności. 10 ról menadżerskich Mintzberga uświadamia to znakomicie.

Firma szkoleniowa Gamma | Szukasz nowości z obszaru HR, szkoleń czy team building'u?
Polub nas i otrzymuj informacje na bieżąco!