Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych jest zbiorem wszystkich środków finansowych, które pracodawca lokuje na specjalnie do tego celu założonym bankowym rachunku. Pracodawca w odpowiednim momencie może je wykorzystać (choć w niektórych sytuacjach jest do tego wręcz zobowiązany) na socjalne wsparcie swoich pracowników. Fundusz Socjalny nie jest obowiązkiem każdego przedsiębiorcy.
Do jego założenia i wykorzystywania zobowiązany są przede wszystkim pracodawcy z jednostek budżetowych i samorządowych (bez względu tak naprawdę na liczbę zatrudnianych pracowników). W myśl nowych zasad obowiązujących stosunkowo od niedawna, Zakładowy Fundusz Świadczeń Socjalnych musi również zostać stworzony przez tych pracodawców, którzy w swoim przedsiębiorstwie zatrudniają co najmniej 50 pracowników pełnoetatowych.
Środki gromadzone i przeznaczone wyłącznie na fundusz socjalny pochodzą niemal wyłącznie z odpisów. Ich wartość jest ściśle określona i nie może być manipulowana w dowolny sposób. Środki pochodzące z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych zostać mogą spożytkowane między innymi na:
- dofinansowanie wypoczynku pracownika lub jego dzieci,
- finansowe wsparcie dla pracownika będącego ofiarą zdarzenia losowego, takiego jak przewlekła choroba (pracownika lub bardzo bliskiej mu osoby),
- dofinansowanie o charakterze sportowo-rekreacyjnym,
- dofinansowanie o charakterze kulturalno-oświatowym,
- organizację paczek żywnościowych czy prezentów z okazji świąt dla pracowników oraz ich najbliższych,
- dofinansowanie powstawania przyzakładowych żłobków lub przedszkoli.
Bardzo często pracodawca ma dość duże możliwości przeznaczenia środków pochodzących z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. Jednak są pewne sytuacje, w których bezwzględnie nie może skorzystać ze środków zgromadzonych w funduszu.
Oto kilka przykładów:
- fundusz nie może finansować stołówek pracowniczych,
- fundusz nie finansuje dojazdów do miejsca pracy,
- imprezy integracyjne oraz wszelkiego rodzaju firmowe imprezy nie mogą być finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych.